Quo Vadis

KatolickiRudyMarjusz · 2017-11-15 17:06:02

Quo Vadis

Szczęść Boże, drodzy Katolicy. Mam do was jedno pytanie czy czytaliście kiedyś powieść Henryka Sienkiewicza pt. "Quo Vadis". Jest to powieść historyczna. Często (lecz błędnie) uważa się, że to za powieść Quo vadis Henryk Sienkiewicz został nagrodzony nagrodą Nobla. W istocie w 1905 roku Sienkiewicz otrzymał ją za wybitne osiągnięcia pisarskie w literaturze epickiej. Tytuł książki to łaciński zwrot, oznaczający: Dokąd idziesz?. Odwołuje się on do słów Quo vadis, Domine? (Dokąd idziesz, Panie?), wypowiedzianych według legendy, przywołanej również w powieści, przez apostoła Piotra do Chrystusa. Ilustracje do powieści wykonywali m.in. znani malarze Piotr Stachiewicz i Jan Styka. W 1894 roku powstały pierwsze rozdziały Quo vadis, które ukazały się drukiem od marca 1895 roku w warszawskiej „Gazecie Polskiej”, krakowskim „Czasie” oraz „Dzienniku Poznańskim” (do lutego 1896 roku). Wydanie książkowe pojawiło się niedługo później i zrobiło zawrotną karierę w całej Europie. Książka do dziś cieszy się wyjątkową popularnością, została przetłumaczona na 57 języków, w tym na arabski czy japoński, a także esperanto i opublikowana w ponad 70 krajach. Quo vadis wielokrotnie adaptowano i wystawiano na deskach teatrów, ukazała się nawet opera oparta na motywach powieści, a w 1913 roku zostało po raz pierwszy sfilmowane. Potem była ekranizowana jeszcze kilkakrotnie. W 2016 Sienkiewiczowską powieść odczytywano publicznie podczas akcji społecznej propagującej znajomość literatury narodowej – Narodowe Czytanie Quo vadis. Z tej okazji 3 września rękopis powieści opuścił na jeden dzień skarbiec Biblioteki Narodowej i można go było oglądać w warszawskim Pałacu Rzeczypospolitej.

Miejsce i czas akcji

Akcja rozgrywa się głównie w Rzymie, podczas końcowych 6 lat panowania Nerona (63–69 r.), akcja epilogu – ok. 68 r. Wydarzenia pozwalające określić czas akcji to: przybycie Winicjusza do Rzymu po zawarciu pokoju z Armenią (63 r.), pożar Rzymu (64 r.), śmierć Petroniusza (66 r.), śmierć Nerona (68 r.). Rzym był wówczas miastem wielonarodowościowym, bardzo zróżnicowanym.

Opis Fabuły

Głównym wątkiem powieści jest miłość Winicjusza i Ligii. Należą oni do dwóch odrębnych światów: Winicjusz jest patrycjuszem rzymskim, Ligia zakładniczką pochodzącą z barbarzyńskiego plemienia Ligów, a także chrześcijanką. Wątek miłosny posiada liczne zwroty akcji: ucieczkę Ligii, jej poszukiwania przez Winicjusza, próbę porwania, przemianę Winicjusza i przyjęcie przez niego chrztu, wreszcie uwięzienie i cudowne ocalenie na arenie. Historyczny wątek powieści skupia się na osobie rzymskiego cesarza Nerona, a także na prześladowaniach i szerzeniu się wiary chrześcijańskiej. Istotną dla utworu postacią jest Petroniusz – rzymski patrycjusz, bliski doradca Nerona, wyrocznia smaku i elegancji, będący w powieści symbolem odchodzącej kultury antycznej. Balansujący na krawędzi życia i śmierci, krytykuje pomysł cesarza i przegrywa. Tak jak zaczął, kończy akcję, umierając samobójczo w ramionach ukochanej Eunice. Najbardziej tragiczną i jednocześnie komiczną postacią jest Chilon Chilonides. Nie ma zasad moralnych i jest gotów sprzedać niewinnego. Jednak i w nim zachodzi poważna zmiana, na końcu umiera na krzyżu w obronie tych, których wydał – chrześcijan. Punkt kulminacyjny stanowi walka Ursusa z turem. Pokonanie zwierza oznacza szczęśliwe zakończenie wątku miłosnego. Odtąd Ligia, Winicjusz i Ursus są pod opieką ludu rzymskiego. Ten moment symbolizuje także odwrót sympatii Rzymian od Nerona i zwrócenie się ku chrześcijanom.

Bohaterowie

Bohaterowie historyczni
Akte – wyzwolenica i kochanka Nerona, pochowała ciało cesarza.
Aulus Plaucjusz – konsul, namiestnik Panonii i Brytanii, mąż Pomponii Grecyny.
Lukan – poeta, bratanek Seneki, bliski towarzysz Nerona. Brał udział w spisku Pizona, za co został skazany na śmierć i popełnił samobójstwo.
Neron – cesarz rzymski, panował w latach 54–68. W 65 r. brutalnie stłumił wymierzony przeciw sobie spisek Pizona. Popełnił samobójstwo w willi wyzwoleńca Faona.
św. Paweł Apostoł
Petroniusz – elegantiae arbiter, mistrz dobrego smaku, patrycjusz rzymski, obiekt zawiści Tygellina, zamieszany w spisek Pizona, popełnił samobójstwo. W utworze Sienkiewicza jest wujem Marka Winicjusza, epikurejczykiem, estetą, odmawia udziału w spisku.
św. Piotr Apostoł
Pizon – konsul, w 65 r. przywódca spisku przeciw Neronowi.
Pomponia Grecyna – żona Aulusa Plaucjusza, według przekazu Tacyta rzeczywiście poddana sądowi mężowskiemu z podejrzenia o wyznawanie obcego zabobonu.
Poppea Sabina – druga żona Nerona, również jego ofiara – zmarła podczas kolejnej ciąży, kopnięta przez cezara.
Seneka Młodszy – poeta, pisarz, filozof rzymski – stoik, dawny nauczyciel Nerona. Uczestnik spisku Pizona, popełnił samobójstwo.
Tygellin – prefekt pretorianów, wierny zausznik Nerona, rywal Petroniusza o względy cesarza.
Wespazjan – późniejszy cesarz rzymski, za czasów Nerona namiestnik Afryki. Wsławił się drzemkami podczas występów cesarza, za co popadł w niełaskę.
Westynus – konsul, jego pierwszą żoną była Statilia Messalina, początkowo jeden z najbliższych przyjaciół Nerona, następnie przez niego zgładzony.

Bohaterowie fikcyjni

Marek Winicjusz – patrycjusz rzymski, trybun wojskowy. Zakochuje się w Ligii i pod jej wpływem zostaje chrześcijaninem.
Ligia (Kallina) – córka wodza barbarzyńskiego plemienia Ligiów, zakładniczka Rzymu, wychowana przez Aulusa Plaucjusza i Pomponię Grecynę. Chrześcijanka, ukochana Marka Winicjusza. Odmawia zostania kochanką Winicjusza i ucieka od niego. Dzięki niej młody patrycjusz przechodzi przemianę, stając się chrześcijaninem. Wówczas Ligia zgadza się go poślubić.
Ursus – po chrzcie Urban; służył matce Ligii, po jej śmierci przyrzekł, że będzie bronić jej córki; odznaczał się potężną siłą fizyczną: zabił zapaśnika Krotona, na arenie gołymi rękami pokonał tura.
Glaukus – z pochodzenia Grek; lekarz; chrześcijanin; Chilon Chilonides sprzedał w niewolę jego dzieci i żonę; wielokrotnie przebaczał Chilonowi jego czyny, czym w końcu przyczynił się do jego nawrócenia; zginął na krzyżu.
Kryspus – fanatyczny chrześcijanin, bardzo radykalny, ginie na krzyżu podczas Igrzysk.
Eunice – niewolnica i kochanka Petroniusza, wybiera śmierć samobójczą z ukochanym zamiast wyzwolenia i życia pośród jego bogactw.
Chilon Chilonides – filozof; Grek; żyje z nauczania przypadkowych ludzi i oszustw; jest łasy na pieniądze – wydaje chrześcijan Neronowi za posadę i złoto, wcześniej sprzedał rodzinę przyjaciela w niewolę; nawraca się pod koniec powieści (po śmierci Glaukusa).
Germanin Gulo – niewolnik, wychowawca i nauczyciel Marka Winicjusza.

Ekranizacje

Quo Vadis reż. Lucien Nonguet i Ferdinand Zecca, 1901, Francja (film niemy).
Quo Vadis? reż. Enrico Guazzoni, 1912, Włochy (film niemy).
Quo Vadis reż. Gabriello D'Annunzio i Georg Jacoby, 1925, Włochy (film niemy).
Quo Vadis reż. Mervyn LeRoy, 1951, USA.
Quo Vadis? reż. Franco Rossi, 1985, Włochy (serial telewizyjny).
Quo vadis reż. Jerzy Kawalerowicz, 2001, Polska. Równocześnie z wersją kinową wyprodukowano wersję telewizyjną – sześcioodcinkowy serial o tym samym tytule.

Do zobaczenia i Bóg Zapłać za czas spędzony na czytanie mojego postu. Niech będzie pochwalony

https://www.youtube.com/watch?v=rwxTB3z-ZDE

Czy przeczytałeś Quo Vadis